Fethiye Camii ve Fethiye Müzesi: Pammakaristos Kilisesi

Dr. Mariëtte VERHOEVEN, Radboud Üniversitesi

Bu makalede ben, 12’inci yüzyılda Bizans Konstantinopolis’in beşinci tepesinde inşa edilmiş Pammakaristos Kilisesi’nin dönüştürülmesini ve değiştirilmesini ele alacağım. Bu kilise Osmanlı Türklerinin 1453’de Konstantinopolis’i fethetmelerinden sonra patrikhane olarak çalışmıştır ve 16’ıncı yüzyılın sonralında camiye dönüştürülmüştür.  Ana bina hâlâ cami olarak kullanılmakla birlikte yan şapel (14’üncü yüzyılın başından itibaren) ve kiliseyi kuşatan kemerli yolun bir kısmı 1949 ile 1963 arasında restore edilmiş olup o zamandan beri dini Bizans mozaiklerini sergileyen bir müze olarak işlev yapmaktadır.  Şu anda hem cami hem de müze restore edilmektedir ama Ayasofya ve Kariye gibi eski Bizans kiliseleriyle ilgili son gelişmeler dikkate alındığında Fethiye müzesinin restorasyonunun sonu belirsizdir.

Bu makalede ben, yüzyıllar boyunca yapılan farklı dönüştürme ve değiştirmelerin sonuçlarını ve İstanbul’daki Bizans mirasına karşı  günümüzde uygulanan politikaların arz ettiği tehlikeleri göstereceğim.  Son olarak cami ve müzelerin ortak işlevini sağlamak için farklı çözümler önereceğim.